Năm 2011, tôi từng ngồi với anh và một thủ lĩnh trong top vài người cao nhất của một công ty MLM (khi đó vẫn rất mạnh) mà anh cũng đang tham gia khi đó.
Anh chia sẻ lúc trước Khởi nghiệp Kềm Viba nhưng thất bại, chuyển sang đa cấp. Lý do có nhiều chủ doanh nghiệp sau khi “giấc mơ vỡ tan” chuyển sang làm đa cấp, là vì đa cấp rất hay “đánh” vào những “giấc mơ làm chủ mà có rất ít rủi ro” so với mô hình kinh doanh truyền thống, vì không phải lo về: nhiều vốn, thương hiệu, pháp lý, mặt bằng, vâng vâng. Nhưng thật ra tỷ lệ thành công trong đa cấp cũng chỉ vào khoảng 1%. Tức là tương đương mô hình kinh doanh rủi ro nhất là Startup (99% thất bại sau 5 năm), và rủi ro hơn cả SME (70% thất bại sau 5 năm). Ai vội phán xét nói tôi không hiểu về đa cấp thì có dịp ngồi cùng tôi nói cho mà nghe đến tận gốc rễ những điều sâu sắc nhất của mô hình này.
Về bề nổi, các thủ lĩnh đa cấp cũng có nét thú vị tương đồng với các Chính trị gia đó là cũng hay “mị dân” bằng chiêu bài show ra “gia đình hạnh phúc” của mình: tự do tài chính, vợ chồng lại làm cùng, khoẻ mạnh, xinh đẹp, ai mà không ham. Điều đó là rất thường tình với nhận thức của số đông về từ “hạnh phúc” và trong xã hội hiếm có những người vượt ra khỏi những “khuôn mẫu đạo đức” vốn gây ra cảm giác đau khổ cho con người như Osho chẳng hạn. Tuy nhiên khi một giá trị từ bên trong lại trở thành “công cụ” sử dụng thì nó lắm khi tạo ra kiểu “ánh sáng” mà đối tượng xông vào là những con “thiêu thân”.
Điều tương tự cũng xẩy ra với thị trường coin, trừ những người tôi có biết là có tâm thực sự. Còn lại sự đi lên của thị trường coin khiến cho “bất cứ ai tham gia vào cũng có lời”, kể cả một thằng ngốc. Nước lên thì thuyền lên nhưng thằng ngốc lại nghĩ do “tài năng” của mình mà thuyền lên, thế là thằng ngốc ấy lại bắt đầu cho rằng mình là một chuyên gia về coin và lại bắt đầu livestream chia sẻ để huy động vốn nhiều hơn. Cần hiểu là gần đây nhất khi Jack Ma về Việt Nam và được hỏi quan điểm của mình về coin. Ông ấy đã trả lời: “Thật sự tôi chẳng hiểu gì về Coin”. Cho đến khi nước rút hết, chúng ta sẽ biết thằng nào có mặc quần còn thằng nào không mặc quần thôi mà.
Quay trở lại người được nhắc đến trong bài viết, anh quay lại Khởi nghiệp. Mong là không phải bình mới rượu cũ, bình khởi nghiệp rượu đa cấp, hoặc là dùng chiêu trò nhé! Sản xuất ra những giá trị thật và bền vững – đó cũng chỉ là một trong số nhiều con đường. Anh quay lại với nó. Chúc anh mọi điều tốt lành!